آکرومگالی
غده هیپوفیز و عملکرد ان:
در قاعده مغز و در پشت راه بویایی، غده هیپوفیز تقریبا به اندازه‌ای در حدود یک فندق واقع شده است. برخلاف اندازه کوچک، این غده مهم‌ترین غده درون‌ریز است. این غده به عنوان مرکز کنترل‌کننده بلندمدت رشد، عملکرد روزمره و توانایی تولیدمثل عمل می‌نماید.
غده هیپوفیز متشکل از دو بخش است:
1. بخش جلویی
2. بخش پشتی.
بخش جلویی :شش هورمون مجزا دارد، که پرولاکتین برای تحریک تولید شیر در پستان و هورمون رشد برای تنظیم رشد فیزیکی بدن شما و چگونگی مصرف سوخت ترشح می‌شود. چهار هورمون دیگر بر سایر غدد سیستم درون‌ریز تاثیر می‌گذارند و فعالیت غدد تیرویید، تخمدان‌ها، بیضه‌ها و غدد فوق کلیه را تحریک می‌کنند.
بخش پشتی: مسوول ترشح دو هورمون است که شامل اکسی‌توسین و هورمون ضدادرار هستند. اکسی‌توسین انقباضات رحمی حین زایمان را تحریک می‌کند و در دوران شیردهی، پستان‌ها را برای تولید شیر تحریک می‌نماید. هورمون ضدادرار روی کلیه‌ها عمل کرده و برون‌ده ادراری را کنترل می‌کند.
اغلب مشکلات غده هیپوفیز از تومورهای این غده ناشی می‌شوند که به دو دسته عمل‌کننده (فعال) و غیرفعال قابل تقسیم هستند.
تومورهای عمل‌کننده مقادیر بیش از حدی از یک هورمون هیپوفیزی را ترشح می‌نمایند
تومورهای غیرفعال مقادیر بیش از حد هورمون را نمی‌سازند.
هر دو دسته این تومورها ممکن است فقط به علت فشار روی بافت‌های مجاور مشکل‌ساز شوند. برای مثال اعصابی که کنترل‌کننده حرکات چشم و بینایی هستند در مجاورت غده هیپوفیز حرکت می‌کنند و ممکن است توسط تومور هیپوفیز درگیر شوند. اگرچه اغلب تومورهای هیپوفیز سرطانی نیستند و منتشر نمی‌شوند ولی می‌توانند منجر به اختلالات جدی گردند.
یکی از بیماری‌های شایع غده هیپوفیز، آکرومگالی است.
آکرومگالی اختلالی است که منجر به رشد بیش از حد پیشانی، فک، دستها و پاها می‌شود. این حالت معمولا به علت تولید بیش از حد هورمون رشد در بالغان است و از اختلال عملکرد غده هیپوفیز ناشی می‌شود. در کودکان توموری که مقادیر بیش از حد هورمون رشد ترشح می‌نماید حالتی به نام ژیگانیسم (غول‌آسایی) ایجاد می‌نماید که با رشدی به وضوح تسریع شده و افزایش قد نمود پیدا می‌کند. مقادیر بیش از حد هورمون رشد می‌تواند موجب رشد استخوان و اعضای درونی بدن شود.
نشانه‌های این بیماری عبارتند از:
علایم و نشانه های بیماری آکرومگالی در افراد بسیار متفاوت ومتنوع است. اما این اطمینان وجود دارد که با درمان بیشتر این علایم برطرف شوند.
1. احساس خستگی و خواب آلودگی
2. بزرگ شدن تدریجی دستها، پاها، فک، پیشانی
3. فاصله گرفتن دندان‌ها
4. زبان بزرگ
5. تعریق بیش از حد
6. قطع تنفس در خواب
7. کم‌کاری غده هیپوفیز
8. احساس فشار و درددر دستها
9. در حدود ٣/١ آنها مبتلا به دیابت هستند
10. سردرد
11. ناتوانی جنسی
12. ناباروری ودوره های قاعدگی نامنظم
البته غده تیروئید و آدرنال کمتر تحتتأثیر کم کاری غده هیپوفیز قرار می گیرند.با توجه به شناخت این علائم توسط بیمار وخانواده او می توان از پیشرفت و گسترش آنها جلوگیری نمود.
عوارض احتمالی دیگر شامل:
1. فشار خون بالا
2. دیابت
3. پولیپ‌های کولون
4. آرتریت و افت بینایی
اگر آکرومگالی درمان نشود ممکن است قلب بزرگ گردیده و نارسایی قلبی بروز کند. این تغییرات به تدریج و معمولا ظرف چندین سال پدید می‌آیند و اغلب برای فرد مبتلا و خانواده‌اش محسوس نیستند.
معمولا پزشک از بیمار می‌پرسد که آیا اندازه کفش، کلاه و یا دست‌کشتان بیشتر شده است و آیا انگشترهای قدیمی هنوز اندازه هستند یا خیر.
علاوه بر این در آکرومگالی آزمایش‌های خون نشانگر مقادیر بیشتر از نرمال هورمون رشد و فاکتور شبه انسولین هستند.
برای تایید تشخیص، احتمالا اندازه‌گیری هورمون رشد بعد از خوردن گلوکز لازم می‌شود. یک تست میدان بینایی نیز ممکن است صورت گیرد زیرا هیپوفیز بزرگ شده می‌تواند بر اعصاب کنترل‌کننده بینایی فشار وارد سازد و به نقصی در میدان بینایی منجر شود.
معمولا برای تشخیص تومور داخل غده هیپوفیز از سی‌تی‌اسکن سر یا ام.آر.آی استفاده می‌شود.
جراحی برای خارج ساختن تومور شایع‌ترین درمان مورد استفاده برای آکرومگالی است. بسیاری اوقات امکان خارج ساختن کامل تومور وجود ندارد. در این موارد از پرتودرمانی یا داروها استفاده می‌شود.
پرتودرمانی سلول‌های تومور را تخریب می‌کند و در عوض تولید هورمون رشد را متوقف می‌‌سازد. داروها تولید هورمون رشد را کاهش می‌دهند ولی تومور را تخریب نمی‌کنند. اغلب از پرتودرمانی متمرکز استفاده می‌شود. این روش موجب دریافت دوز بالای اشعه روی تومور می‌گردد، در حالی که از بافت‌های مجاور میزان کمی از اشعه دریافت می‌کند. همچنین ممکن است داروهای قابل تزریق که تولید هورمون رشد از تومور را متوقف می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرند.
گروه کوچکی از بیماران مبتلا به آکرومگالی به داروهای خوراکی پاسخ می‌دهند.
داروهای جدید امیدوارکننده‌ای که اثرات هورمون رشد را متوقف می‌کنند در حال آزمایش هستند. اگر غده هیپوفیز توسط تومور یا حین دوره درمانی آسیب ببیند، جایگزین نمودن هورمون لازم می‌شود، این کار به‌صورت تجویز داروهایی که عملکردی مشابه هورمون‌های هیپوفیزی که دیگر تولید نمی‌شوند، دارند صورت می‌پذیرد.
آکرومگالی، بیماری غده هیپوفیز است
البته همیشه این تومورها نسبت به سرطانها کم خطرتر هستند و درهیچ جای دیگر رشدنمی کنند.
آکرومگالی بیماری نادری است که سالانه از هریکمیلیون نفر، فقط ٤ نفر به آن مبتلا می شوند و معمولاً در بزرگسالان ٥٠-۳۰ ساله دیدهمی شود. اما در سنین دیگر هم ممکن است مشاهده شود.
اگر آکرومگالی در سنین رشد (و قبلاز توقف آن) بروز کند سبب ژیگانتیسم یا غول آسایی می شود زیرا افزایش هورمون رشد دربدن سبب رشد غیرمعمول استخوانهای پاها و بازوها می شود.
روش تشخیص آکرومگالی
پزشک انجام آزمایش قند خون را به شما توصیه می کند. میزان قند وهورمون رشد خون شما اندازه گیری
می شود، در صورتی که مبتلا به آکرومگالی باشید میزان هورمون رشدبالاتر از مقدار طبیعی نشان داده می شود.اگر چنین باشد سایر هورمونها مورد بررسیقرار می گیرند و در صورت کمبود، مقدار آنها، با دارو جایگزین می شود. علاوه بر آنبا انجام یک اسکن (MRI یا CT اسکن) اندازه غده هیپوفیز معین می شود. ممکن است جهتواضح تر شدن تصاویر، از تزریق دارویی قبل از انجام اسکن استفاده شود.
درمان :
1. با عمل جراحی بر روی هیپوفیز
2. درمان با اشعه X
3. دارودرمانی
4. یا ترکیبی از همه این موارد
امروزه برای بیشتر بیماران)البته بسته به شرایط آنها) نخستین درمان، جراحی است.
هدف تمام روشهای درمانی کاهشتولید هورمون رشد و رساندن آن به حد طبیعی است که سبب از بین رفتن علائم بیماری وبهبود وضعیت عمومی بیمار می گردد
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
بیماری ها ،
،
:: برچسب‌ها:
آکرومگالی,
تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
